Parels
De zeldzaamheid der dingen verhoogt hun waarde. Het begrip zeldzaam is relatief. Het heeft ook te maken met het willen zien. Matteüs heeft het over de handelaar die mooie parels zoekt en al zijn bezittingen verkoopt om die ene mooie parel te kopen (Matteüs 13: 45-46). Verwerven en veilig stellen van kostbaar bezit mag evenwel niet primeren boven het uitdragen van de schoonheid eigen aan de parel. Dan komen we terecht bij parels eigen aan volkskunst.
andere begroeiing, een parel met traditioneel verleden.
Ze waren er weer deze zomer. Zoals lang verwachte ooievaars streken ze neer op verschillende plaatsen in Vlaanderen. We hebben het over volksdansfestivals. Oneindig veel bescheidener dan Werchter, Tomorrowland of Crammerock. Toch telkens warme gebeurtenissen, letterlijk en figuurlijk, voor wie er bij mocht zijn. Diverse culturen ontdekken en ontmoeten elkaar in een geest van verbroedering. Ook kinderen kregen hun plaats op het grote podium. Tijdens hun optreden kunnen we jong talent spotten: de generatie dansers van morgen.
Een beperkte groep volksmuzikanten en dansers uit de hele wereld samenbrengen lukt ook aardig. We lezen in dit nummer over een dergelijk ‘kamp’ dat gedurende 10 dagen plaatshad in het hart van het Meetjesland, met enkele optredens waaronder Dranouter.
De volksdanswereld slaat de handen in elkaar voor cursuswerking. Een dergelijk initiatief vraagt inzet van talent. Weerom een gelegenheid om parels te laten schitteren met het oog op continuïteit. IVV zet zich mee in om via netwerking en expertise de cursuswerking te ondersteunen.
We mochten voor dit nummer een parel van formaat interviewen. Het gaat meer bepaald om Zuster Jeanne Devos, of kortweg Jeanne, zoals zij graag aangesproken wordt. Jeanne werkte 53 jaar lang in India als religieuze. In het interview lezen we hoe zij zich in haar jeugd volkomen thuis voelde op de dansvloer in en rond haar geboortedorp Kortenaken. Zij gebruikte het dansen en zingen eens ze in India werkzaam was, om dienstmeisjes die in erbarmelijke omstandigheden moesten werken en leven tot parels te laten uitgroeien.
Meisjes en jongens laten dansen op de tonen van muziek die vrolijk maakt. Volksdansbals geven ons de gelegenheid om terug aan te knopen bij deze traditie. We krijgen tijdens het najaar ruimschoots de gelegenheid om tijdens weekends te genieten van deze dansavonden vol dynamiek. Op onze webstek vinden we alvast inspiratie (https://www.instituutvlaamsevolkskunst.be).
Schoonheid en het onverwachte zijn eigenschappen verbonden met parels. Dat zien we in de natuur. Op de bloemenperken in onze tuin dook hij plots op, zomaar uit het niets, de kaardebol. Hij luistert naar de wetenschappelijk naam Dipsacus follunum L. Hij laat zich bewonderen, maar niet van dicht benaderen door de talrijke stekels op stengels, bladeren en bloeiwijzen. De wetenschappelijke naam is afgeleid van dipsan akeomai (diψan akeomai), ik les de dorst. Deze naam heeft de plant te danken aan de bladeren die aan de basis vergroeid zijn, zodat er een opvangbekken voor regenwater ontstaat. Een dergelijke eigenschap is meer dan welkom in droge tijden. De prachtige lila bloemen beginnen te bloeien in het midden, om dan verder naar boven en onder te evolueren. De plant werd vroeger gekweekt voor het ‘kaarden’ of het met de hand verwijderen van de vlokwol van de weefsels. Met die laatste eigenschap knopen we aan bij streekdrachten, nog zo’n parel in onze volkscultuur(1).
Meteen dank aan al onze lezers, als parels aan het IVV-halsnoer!
Gert Laekeman
1. Gids voor geneeskrachtige planten. Kaardebol. Reader’s Digest, Amsterdam-Brussel 1979 p.135.